top of page

İçindekiler

Fransa

Fransa

Fransa'nın iş kültüründe, resmiyet, hiyerarşi, sanat, kültür ve gastronomi etkileri vardır. Fransa, profesyonelliğe ve protokollere bağlılığa değer verir.

Ağustos, 2024

Ülke Profili

Ülke bilgileri, güncel demografik yapısı, coğrafi özellikleri ve yönetim yapısı

Kültürel Değerleri

Kültürel özellikleri, değerleri, gelenekleri, ve toplumsal normları 

İş Kültürü

İş Görüşmeleri, Randevu, Hediye Verme, İletişim alanlarında pratik bilgiler

Göstergeleri

Ekonomik, kültürel, küreselleşme ve iş yapma ile ilgili göstergeler

Ülke Profili

Ülke Adı 

Resmi Adı: Fransa Cumhuriyeti

Resmi Adı (En): French Republic

Kısa Adı: Fransa

Kısa Adı (En): France

Yerel Uzun Adı: Republique francaise

Yerel Kısa Adı: France

Ülke Adı Etimolojisi

Fransa ismi latince “Faciadan türetilmiş ve “Frenklerin Vatanı” anlamına gelmektedir. Frenkler Alman soyundan gelmekte olup, MS. 3.  Yüzyılda orta ve aşağı Ren nehri boyunca yerleşmişlerdir. Daha sonra Galik-Romalılarla birleşmiş ve kendi isimlerini almışlardır.

Başkent

Paris

Resmi Dili

Fransızca

Nüfus

67.9 milyon
(2022) (World Bank)

Bölge

Avrupa

Kültürel Küme

Latin Avrupa

Yüz Ölçümü

547/557 km²
(Kara) (Worldbank)

Para Birimi

Avro
(EUR) (€)

GSYİH

3.03 trilyon $
(2023) (IMF)

İçindekiler

Ülke Profili

Resmi Adı

Fransa Cumhuriyeti

Başkent

Paris

Resmi Dili

Fransızca

Nüfus

67.9 milyon
(2022) (World Bank)

Para Birimi

Avro
(EUR) (€)

GSYİH

3.03 trilyon $
(2023) (IMF)

Yüz Ölçümü

547/557 km²
(Kara) (Worldbank)

Bölge

Avrupa

Kültürel Küme

Latin Avrupa

Ülke Adı 

Resmi Adı: Fransa Cumhuriyeti

Resmi Adı (En): French Republic

Kısa Adı: Fransa

Kısa Adı (En): France

Yerel Uzun Adı: Republique francaise

Yerel Kısa Adı: France

Ülke Adı Etimolojisi

Fransa ismi latince “Faciadan türetilmiş ve “Frenklerin Vatanı” anlamına gelmektedir. Frenkler Alman soyundan gelmekte olup, MS. 3.  Yüzyılda orta ve aşağı Ren nehri boyunca yerleşmişlerdir. Daha sonra Galik-Romalılarla birleşmiş ve kendi isimlerini almışlardır.

Demografik Yapısı

Nüfus

Toplam: 67.9 milyon

Kadın: 35.1 milyon (%51.7)

Erkek: 32.8 milyon (%48.3)


Yaş Yapısı

0 - 14 yaş arası: 12 milyon (%17)

15 - 64 yaş arası: 42 milyon (%61)

65 yaş üstü: 15 milyon (%22)


Etnik Gruplar

Kelt ve Latin kökenli ile Cermen, Slav, Kuzey Afrikalı (Cezayirli, Faslı, Tunuslu), Uzak Doğu Asyalı, Bask ve azınlıklar


Not: Denizaşırı bölgelerde Siyahi, Beyaz, Melez, Doğu Hintli, Çinli, Yerli etnik grupları bulunmaktadır.


Konuşulan Diller

Fransızca (resmi): %100

Bölgesel diyalektler ve diller : Provence, Breton, Alsatian, Korsika, Katalan, Bask, Flaman, Oksitan, Picard


Dini İnanışlar

Roma Katolik: %47

Müslüman: %4

Protestan: %2

Budist: %2

Ortodoks: %1

Yahudi: %1

Diğer: %1

Dini İnancı Olmayan: %33

Belirtilmemiş: %9


Not: Fransa laiklik geleneğini sürdürmektedir ve 1872 ulusal nüfus sayımından bu yana resmi olarak dini bağlılık verisi toplamamaktadır, bu da Fransa'nın dini yapısının değerlendirilmesini zorlaştırmaktadır.


1872'deki bir yasa, devlet otoritelerinin bireylerin etnik kökeni veya dini inançları hakkında veri toplamasını yasaklamış ve bu yasa 1978'de bir kişinin ırkını, etnik kökenini veya politik, felsefi veya dini görüşlerini ifşa eden kişisel verilerin toplanmasını veya kullanılmasını yasaklayan bir yasa ile tekrar teyit edilmiştir. 1905 yılında çıkarılan bir yasa, Fransa'nın kilise ile devletin ayrılmasını yasal olarak belgelemiştir.



Nüfus, Yaş Yapısı, 2022: World Bank

Etnik Gruplar, Konuşulan Diller, Dini İnanışlar: CIA Factbook

Ülke Geçmişi ve Yönetim Şekli

Ülke Geçmişi

Birinci ve İkinci Dünya Savaşlarından zaferle çıkmış olmasına rağmen, Fransa imparatorluk, zenginlik ve insan gücü açısından büyük kayıplar vermiş bir ülkedir. Şu anda dünyadaki en modern ülkelerden birisi konumundadır. Aynı zamanda Avrupa ulusları açısından lider durumdadır. 1958 yılından beri, daha önceki parlamenter demokrasilerinde yaşanan istikrarsızlıklar nedeniyler başkanlık, demokrasi ve daha önce kurulmuş olan parlamenter demokrasi sistemleri ile istikrarsız bir dönem yaşamıştır. Yakın zamanda Almanya ile gerçekleştirilen uzlaşma ve iş birliği ile Avrupa'ya ekonomik entegrasyonu gerçekleştirmiştir. 1999 Ocak ayından itibaren de Avrupa Para Birliğine girerek Euro kullanımına başlamıştır.


Bağımsızlık

Resmi bir bağımsızlık tarihi yoktur. 486 yılında Frank kabileleri Merovenj krallığı altında birleşti. 10 Ağustos 843'te Karolenj İmparatorluğu'nun bölünmesiyle Batı Francia kuruldu. 14 Temmuz 1789'da Fransız monarşisi devrildi. 22 Eylül 1792'de İlk Fransız Cumhuriyeti kuruldu. 4 Ekim 1958'de Beşinci Fransız Cumhuriyeti kuruldu.


Yönetim Şekli

Yarı Başkanlık Sistemi


Yönetim Bölgeleri

18 bölgesi vardır.

Auvergne-Rhone-Alpes, Bourgogne-Franche-Comte (Burgundy-Free County), Bretagne (Brittany), Centre-Val de Loire (Center-Loire Valley), Corse (Corsica), Grand Est (Grand East), Guadeloupe, Guyane (French Guiana), Hauts-de-France (Upper France), Ile-de-France, Martinique, Mayotte, Normandie (Normandy), Nouvelle-Aquitaine (New Aquitaine), Occitanie (Occitania), Pays de la Loire (Lands of the Loire), Provence-Alpes-Cote d'Azur, Reunion


Not: Fransa Korsika'nın da içinde bulunduğu13 metropoliten bölgeye bölünmüştür. Ayrıca 5 deniz aşırı bölgesi vardır. (Fransız Guyanası, Guadeloupe, Martinik, Mayotte ve Reunion) ve 96 metropoliten departmana sahiptir.


Başlıca Şehirleri: Lyon, Marsilya, Lille, Toulouse, Nice, Bordeaux, Nantes, Toulon


Coğrafi Özellikleri

Coğrafi Konumu

Fransa, Batı Avrupa'da yer alır ve Avrupa kıtasındaki en büyük ülkelerden biridir. Kuzeyde Manş Denizi, kuzeybatıda Atlantik Okyanusu ve güneyde Akdeniz ile çevrilidir. Ülkenin doğusunda Alpler, güneyde Pireneler dağ silsileleri bulunur. Başkenti Paris, dünya çapında tanınan bir kültür ve sanat merkezidir.



İklimi

Fransa'nın iklimi bölgeye göre değişiklik gösterir. Kuzey ve batı bölgeleri ılıman deniz iklimine, güney bölgeleri Akdeniz iklimine, doğu bölgeleri ise karasal iklim özelliklerine sahiptir. Ülkenin kuzeybatısı yağışlı ve nemli iken, güney kıyıları sıcak ve kuraktır.


Komşuları

Belçika: Kuzeyde, Fransa ile yaklaşık 620 kilometre (385 mil) sınır paylaşır.

Lüksemburg: Kuzeydoğuda, Fransa ile yaklaşık 73 kilometre (45 mil) sınırı vardır.

Almanya: Doğuda, Fransa ile yaklaşık 450 kilometre (280 mil) uzunluğunda sınır paylaşır.

İsviçre: Doğuda, Fransa ile 573 kilometre (356 mil) sınır uzunluğuna sahiptir.

İtalya: Güneydoğuda, Fransa ile yaklaşık 488 kilometre (303 mil) sınır paylaşır.

Monako: Güneydoğuda, küçük bir sınır (yaklaşık 4.4 kilometre veya 2.7 mil) ile Fransa'ya bağlıdır.

İspanya: Güneybatıda, Fransa ile yaklaşık 623 kilometre (387 mil) sınır uzunluğuna sahiptir.

Andorra: Güneybatıda, Pireneler'de Fransa ile yaklaşık 56 kilometre (35 mil) sınır paylaşır.

Kültürel Değerleri

Fransa'nın kültürel değerleri, ülkenin uzun ve zengin tarihinden, küresel etkisinden ve çeşitli toplumsal yapısından beslenir. Bu değerler, Fransız toplumunun temelini oluşturur ve Fransızların günlük yaşamlarını, insan ilişkilerini ve toplumsal davranışlarını şekillendirir.


Fransa'da bireysel özgürlük ve ifade özgürlüğü büyük önem taşır. Fransız Devrimi'nden bu yana, "özgürlük, eşitlik, kardeşlik" mottosu, Fransız toplumunun temel değerlerinden biri olmuştur. Bu, sanattan siyasete, edebiyattan günlük yaşama kadar her alanda kendini gösterir.


Eşitlik, Fransız toplumunun temel değerlerinden biridir. Bu, toplumsal adalet, cinsiyet eşitliği ve tüm bireylerin haklarının korunması anlamına gelir. Fransızlar, sosyal adaleti sağlamak ve dezavantajlı grupların haklarını korumak için aktif çabalar sarf eder.


Laiklik, Fransız toplumunun temel değerlerinden biridir. Devletin dini inançlardan tamamen ayrılması ve kamu alanında dini tarafsızlığın korunması, Fransız laiklik anlayışının merkezindedir. Bu, toplumsal uyum ve farklı inanç sistemlerine karşı tarafsızlık sağlamayı amaçlar.


Fransa, dünya çapında sanat, edebiyat, müzik ve gastronomi alanlarında derin bir kültürel mirasa sahiptir. Fransızlar, bu kültürel zenginliği korumak ve kutlamak için büyük önem verir. Ayrıca, ülke çapında çeşitli kültürel festivaller ve etkinlikler, Fransa'nın çeşitli kültürel yönlerini sergiler.


Fransa'da sosyal dayanışma, toplumun temel değerlerinden biridir. Bu, sosyal güvenlik sistemleri, sağlık hizmetleri ve eğitim gibi alanlarda devletin aktif rol almasıyla kendini gösterir. Fransızlar, zor zamanlarda birbirlerine destek olmayı ve toplumsal refahı artırmayı önemser.


Fransız mutfağı ve yemek kültürü, Fransız kültürel değerlerinin önemli bir parçasıdır. Yemek, sadece beslenme değil, aynı zamanda sosyalleşme, tadını çıkarma ve sanatın bir formu olarak görülür. UNESCO, Fransız gastronomisini "somut olmayan kültürel miras" olarak tanımıştır.


Fransa'nın kültürel değerleri, ülkenin tarihinden, sanatsal başarılarından ve toplumsal yapısından beslenen zengin ve çeşitli bir mozaiktir. Bu değerler, Fransa'yı hem tarihine saygı duyan hem de modern dünyaya entegre olan dinamik bir toplum olarak şekillendirir.

İş Kültürü

Fransız iş kültüründe resmiyet önemli bir yer tutar. Toplantılar genellikle resmi bir gündemle yapılır ve katılımcılar sıklıkla unvanları ve soyadlarıyla hitap edilir. Karar alma süreci merkeziyetçidir ve genellikle yukarıdan aşağıya doğru ilerler; yani üst düzey yöneticiler kararları alır ve bu kararlar aşağıya doğru iletilir.


Fransız iş dünyasında kişisel ilişkiler ve güçlü bir ağ kurma oldukça önemlidir. İş bağlantıları genellikle uzun vadeli ilişkiler üzerine kuruludur ve güven oluşturmak zaman alır. Bu nedenle, iş yapmadan önce kişisel ilişkiler geliştirmeye zaman ayırmak gereklidir.


Fransızlar, iş ve özel hayat arasında bir denge sağlama konusunda büyük bir değer verirler. "L'art de vivre" kavramı, yaşam kalitesine ve iyi yeme, iyi içme ve estetiğe olan önem olarak özetlenebilir. İş dünyasında bu, iş yemekleri ve sosyal etkinliklerde kaliteli yemek ve şarapların tercih edilmesi şeklinde kendini gösterir.


Fransız iş kültüründe müzakereler ve tartışmalar canlı olabilir. Fransızlar, fikirlerini açıkça ifade etmeye ve entelektüel tartışmalar yapmaya eğilimlidirler. Bu nedenle, iş görüşmeleri ve toplantılar sırasında sağlam argümanlar ve detaylı analizler sunmak önemlidir.

Pratik Bilgiler

İlk İsim ve Ünvan

  • Fransız iş protokolüyle uyumlu olarak sadece ilk adınızla çağrılma konusunda bir davet alırsanız, siz de uymaya özen gösterin.

  • Eğer Fransızca konuşuyorsanız “siz” için “ tu” yerine “ vous” kullanın.

  • Fransız iş kültürü hiyerarşiye çok önem vermektedir. Bu yüzden görüşebileceğiniz her kişinin ünvanlarını öğrenin.

  • Fransızlar bazen kendilerini takdim ederken, ilk önce soyadını daha sonra adını telaffuz edebilir. Eğer ikisi de size ilk isim gibi geliyorsa karışıklığa meydan vermemek için hangisinin ilk adı olduğunu sorabilirsiniz ( örneğin "Francois", "Maurice" gibi).


İş Görüşmeleri

  • Fransa’da iş insanlarının büyük çoğunluğu İngilizce yazı dilini okuyabilir, bu yüzden kartvizitlerinizi Fransızca diline çevirmenize ihtiyacınız olmayabilir.

  • Kartvizitleriniz Fransızca basılmış ise, pozisyonunuzu ve üniversite derecenizi Fransızca olarak belirtmenizde fayda vardır.

  • Fransızlar uzun vadeli amaçlara odaklanmaktadır. Aynı zamanda karşı tarafla kişisel ilişkileri oluşturma çabası içerine girmektedirler. İlk toplantıda nazik ve içten davranmaya özen gösterin.

  • Ayrıca erken oluşan arkadaşlıklardan şüpheye düştüklerini de aklınızdan çıkarmayın.


İletişim

  • Konuşmalar sık sık ateşli tartışmalara dönüşmektedir. Sadece bilginiz olduğu konularda fikrinizi söylemeye özen gösterin.

  • Karşılıklı konuşmalar için Fransa’nın politikası, tarihi ve kültürü ile ilgili diğer konular üzerine önceden bilgi sahibi olmanız avantaj olacaktır.

  • Kendi ülkenizle ilgili politik konularda gelecek sorular için hazırlıklarınızı yapın.

  • Fransızlar, yiyecek - özellikle Fransız mutfağı -, sanat, müzik ve felsefe, spor ve politika hakkında konuşmaktan hoşlanırlar.


Hediye Verme

  • İş ilişkilerinizde sıcaklığın ve cömertliğin sergilenmesi Fransız kültürünün ölçülerinden değildir.

  • Fransa'da hediye kabul edilmekte olup, fazla abartılmadan sağduyunuz ile hareket edin.

  • Hediyeler sosyal bir durumda beklenmektedir. Özellikle akşam yemeği davetlerinden sonra teşekkür etmek amacıyla beklenebilir.


İş Kıyafeti

  • Fransa'da kıyafetler sosyal statü ve başarıyı yansıtır; iş ve sosyal etkinlikler için resmi kıyafetler tercih edilir.

  • Giyim, modayı ve stili yansıtmalı; erkekler için koyu renk elbiseler, kadınlar için basit fakat şık kıyafetler önerilir.

  • Resmi olmayan davetlerde bile şıklığa önem verilmeli; kot pantolon ve spor ayakkabılar günlük kullanım içindir.


Randevu

  • Fransa'da randevular için zamanında olmak önemli, ancak 10 dakika geç kalma genellikle kabul edilir. Güney Fransa'da bu tolerans daha yüksek olabilir.

  • Fransızlar yıllık 5 hafta tatil alır, özellikle Haziran veya Ağustos'ta yoğunlaşır; Ağustos ayında pek çok iş yeri kapalı olabilir.

  • Çalışma saatleri genellikle sabah 8:30-9:00'da başlar ve akşam 6:30-7:00'ye kadar sürer, öğle yemeği iki saate kadar sürebilir.


Dikkat Edilmesi Gereken Konular

  • Kişisel ilişkiler Fransız iş kültüründe merkezi bir role sahiptir; başarılı iş ilişkileri için güçlü bir kişisel ağ ve güven inşası kritiktir.

  • Fransız bürokrasisi sıkı ve katıdır; iş yaparken sabırlı olmak ve resmi prosedürleri titizlikle takip etmek gerekmektedir.

  • Merkeziyetçi yönetim tarzı hakimdir; kararlar genellikle üst düzey yönetim tarafından alınır ve merkezi otorite güçlüdür.

  • Fransa'da üst yönetim kadrolarında kadınların sayısı azdır, cinsiyet çeşitliliği ve kadın liderliği sınırlıdır.

  • Yönetim genellikle otokratik davranışlar sergiler; yöneticiler otoriter olabilir ve bireysel girişimler sınırlı olabilir.

  • Fransız iş kültüründe riskten kaçınma eğilimi vardır; güvenli ve test edilmiş yöntemler tercih edilir.

  • Yazılı taahhütler önemlidir; sözleşmeler ve yazılı anlaşmalar iş ilişkilerinde temel bir gerekliliktir.

  • Resmi davranış ve protokol önemlidir; iş ortamında resmiyet ve kurumsal etiket önem taşır.

  • Çalışanlar genellikle bağımsızlığı tercih eder ve bireysellik yaygındır; takım çalışması yerine bireysel katkılar öne çıkar.

  • Fransız estetiği ve zevkine uygun reklamlar yapmak; pazarlama ve reklam stratejilerinde Fransız kültürünün inceliklerini ön plana çıkarmak önemlidir.

  • Yabancı temsilciler dikkatle seçilmeli; Fransız iş ortamında güvenilir ve kültürel olarak uyumlu temsilciler başarı için kritiktir.

  • Uzun vadeli kişisel ilişkiler geliştirmek önemlidir; Fransız iş kültüründe güven ve uzun süreli bağlantılar değerlidir.

  • Ürün satmadan önce kendinizi pazarlayın; Fransız iş dünyasında bireysel imaj ve güvenilirlik satış başarısı için temeldir.

  • İş görüşmeleri ve projeler için bol zaman ayırın; aceleye getirilen işler Fransız iş kültüründe iyi karşılanmaz.

  • İş ortamında her zaman dikkatli, resmi ve nazik olun; profesyonel etiket ve nezaket, iş ilişkilerinde başarı için esastır.

  • İş davranışları duruma göre değişkenlik gösterebilir; esnek ve uyumlu olmak, farklı iş senaryolarında başarılı olmayı sağlar.

  • Fransız iş yönetimi hakkında bilgilenmek; kültürel farkındalık ve yerel iş uygulamaları hakkında bilgi sahibi olmak, iş başarısını artırır.

  • İlk toplantıdan sonra detaylı hazırlık yapın; iyi hazırlanmış sunumlar ve toplantılar Fransız iş ortaklarını etkilemek için önemlidir.

  • Toplantıların kesilmesi ve konu değişikliklerine hazırlıklı olun; esneklik ve uyum, Fransız iş toplantılarında sıklıkla karşılaşılan durumlara adapte olmayı gerektirir.

Ekonomik Göstergeleri

Göstergeleri

IMF, 2023

Gayri Safhi Yurt İçi Hasıla

3.03 trilyon $

GSYİH Büyüme Oranı

%0.9

Kişi Başına Düşen Milli Gelir

46,001 $

Tarım Ürünleri

Buğday, şeker pancarı, süt, arpa, mısır, patates, üzüm, kolza tohumu, domuz eti, ayçiçeği çekirdeği (2022)

not: tonaj bazında ilk on tarım ürünü

Ürünleri ve Kaynakları

Sanayi Ürünleri

Makine, kimyasallar, otomobil, metalurji, uçak, elektronik, tekstil, gıda işleme, turizm

Doğal Kaynakları

Fransa metropolü: kömür, demir cevheri, boksit, çinko, uranyum, antimon, arsenik, potas, feldspat, fluorspat, alçıtaşı, kereste, ekilebilir arazi, balık; Fransız Guyanası: altın yatakları, petrol, kaolin, niyobyum, tantal, kil

İhracatı

Trademap, 2022

Toplam İhracatı

608.5 milyar $

Dünya Payı

%2.5

Dünya Sıralaması

10

İhracat Yaptığı Başlıca Ülkeler

Milyar $

Payı %

Almanya

84.7

13.9

İtalya

57.1

9.4

Amerika Birleşik Devletleri

49.1

8.1

Belçika

47.9

7.9

İspanya

46.9

7.7

İthalatı

Trademap, 2022

Toplam İthalatı

814 milyar $

Dünya Payı

%3.20

Dünya Sıralaması

6

İthalat Yaptığı Başlıca Ülkeler

Milyar $

Payı %

Almanya

97.6

12

Çin Halk Cumhuriyeti

82.4

10.1

Belçika

72.1

8.9

Amerika Birleşik Devletleri

64.6

7.9

İspanya

55.7

6.8

Önemli Göstergeleri

Hofstede Kültür Boyutları

Güç Mesafe Endeksi (PDI)

Fransa, 68 puanla oldukça yüksek bir Güç Mesafe Endeksi'ne (PDI) sahiptir, bu da çocukların ailelerine bağlı olarak yetiştirildikleri ve bu bağlılığın daha sonra öğretmenlere ve idarecilere aktarıldığı bir toplumda eşitsizliğin belirli bir dereceye kadar kabul edildiğini gösterir. Güç, şirketlerde ve devlet yapılarında merkeziyetçi bir yapıda toplanmıştır. Fransa'nın yol ağına bakıldığında, bütün yolların Paris'e çıktığı görülebilir, bu durum gücün coğrafi merkezileşmesini yansıtır.

Araştırmalar, Fransız şirketlerin genellikle bir veya iki hiyerarşi seviyesine sahip olduğunu göstermektedir, bu da Almanya ve İngiltere'deki durumdan daha fazladır. Üst düzey yöneticiler bazı ayrıcalıklara sahiptir ve genellikle erişilemezlerdir. Büyük şirketlerin CEO'ları “Mr. PDG” (Président Directeur Général) olarak adlandırılır, bu unvan CEO'nun sahip olduğu kimlikten daha fazla prestiji temsil eder. Bu PDG'ler, Fransa'nın en prestijli eğitim kurumları olan “grandes écoles”da sıklıkla görev yaparlar.

Daha fazla bilgiye ulaşmak için Hofstede Kültür Boyutları yazımıza göz atabilirsiniz.

KOF Küreselleşme Endeksi

Fransa, 10. sırada bulunmakta ve kültür, ticaret ve uluslararası ilişkilerdeki etkin rolü ile küreselleşmede önemli bir yer tutmaktadır.

KOF Küreselleşme Endeks verileri 2023 yılına aittir, ve KOF Swiss Economic Institute web sitesinden alınmıştır.

Daha fazla bilgiye ulaşmak için Küreselleşme ve Kültür blog yazımıza göz atabilirsiniz.

Diğer Göstergeler

Yolsuzluk Algı Endeksi
Corruption Perceptions Index
(CPI)

Dünya Sıralaması

21

İnsani Gelişim Endeksi
Human Development Index
(HDI)

Dünya Sıralaması

28

İçindekiler

Küresel İnovasyon Endeksi
Global Innovation Index
(GII)

Dünya Sıralaması

11

İş Yapma Kolaylığı Endeksi
Ease of Doing Business Index
(EODB)

Dünya Sıralaması

32

Yolsuzluk Algı Endeksi (CPI), 2023: Transparency.org

İnsani Gelişme Endeksi (HDI), 2024: United Nations Human Development Reports

Küresel İnovasyon Endeksi (GII), 2023: WIPO

İş Yapma Kolaylığı Endeksi (EODB), 2019: The World Bank

bottom of page