İçindekiler
Tayvan
Tayvan'ın iş kültürüne güçlü bir iş ahlakı, yenilikçilik ve geleneksel değerlerin modern uygulamalarla harmanlanması damgasını vurmaktadır. Tayvan iş çevrelerinde "guanxi" olarak bilinen güven oluşturma ve uyumlu ilişkiler sürdürme esastır.
Ağustos, 2024
Ülke Profili
Ülke bilgileri, güncel demografik yapısı, coğrafi özellikleri ve yönetim yapısı
Kültürel Değerleri
Kültürel özellikleri, değerleri, gelenekleri, ve toplumsal normları
İş Kültürü
İş Görüşmeleri, Randevu, Hediye Verme, İletişim alanlarında pratik bilgiler
Göstergeleri
Ekonomik, kültürel, küreselleşme ve iş yapma ile ilgili göstergeler
Ülke Profili
Ülke Adı
Resmi Adı: Tayvan
Resmi Adı (En): Taiwan
Eski Adı: Formosa
Ülke Adı Etimolojisi
Tayowan, Hollanda’nın 17. yüzyılda adadaki sömürge merkezlerini kurduğu kıyı kumsalının adıydı; eski adı "Formosa" Portekizcede "güzel" anlamına gelir.
Başkent
Taipei
Resmi Dili
Çince (Mandarin)
Nüfus
23.3 milyon
(2022) (World Bank)
Bölge
Asya Pasifik
Kültürel Küme
Uzak Doğu
Yüz Ölçümü
36,197 km²
Para Birimi
Yeni Tayvan Doları
(TWD) (NT$)
GSYİH
756 milyar $
(2023) (IMF)
İçindekiler
Ülke Profili
Resmi Adı
Tayvan
Başkent
Taipei
Resmi Dili
Çince (Mandarin)
Nüfus
23.3 milyon
(2022) (World Bank)
Para Birimi
Yeni Tayvan Doları
(TWD) (NT$)
GSYİH
756 milyar $
(2023) (IMF)
Yüz Ölçümü
36,197 km²
Bölge
Asya Pasifik
Kültürel Küme
Uzak Doğu
Ülke Adı
Resmi Adı: Tayvan
Resmi Adı (En): Taiwan
Eski Adı: Formosa
Ülke Adı Etimolojisi
Tayowan, Hollanda’nın 17. yüzyılda adadaki sömürge merkezlerini kurduğu kıyı kumsalının adıydı; eski adı "Formosa" Portekizcede "güzel" anlamına gelir.
Demografik Yapısı
Nüfus
Toplam: 23.3 milyon
Yaş Yapısı
0 - 17 yaş arası: 3.5 milyon (%16)
18 - 64 yaş arası: 15.5 milyon (%66)
65 yaş üstü: 3.9 milyon (%18)
Etnik Gruplar
Han Çinlileri (%95'ten fazla): Holo (Tayvan nüfusunun yaklaşık %70'ini oluşturur), Hakka ve ana kara Çin'den gelen diğer gruplar
Yerli Malayo-Polinezya halkları: %2.3
Not 1: Amis, Atayal, Bunun, Hla'alua, Kanakaravu, Kavalan, Paiwan, Puyuma, Rukai, Saisiyat, Sakizaya, Seediq, Thao, Truku, Tsou ve Yami olmak üzere 16 resmi olarak tanınan yerli grup bulunmaktadır; Amis, Paiwan ve Atayal en büyük gruplar olup, yerli nüfusun yaklaşık %70'ini oluşturur.
Not 2: Kesin olmamakla birlikte, mevcut genetik, arkeolojik ve dilbilimsel verilerin çoğu, Tayvan'ın Pasifik'teki Polinezya'ya insan yayılımının başlangıç noktası olduğu teorisini desteklemektedir; bu genişleme (M.Ö. 3000 civarından MS 1200'e kadar) Filipinler ve doğu Endonezya üzerinden gerçekleşmiş ve M.Ö. 900 civarında Fiji ve Tonga'ya ulaşmıştır; buradan gezginler sonraki iki bin yıl içinde diğer Pasifik adalarına yayılmıştır.
Konuşulan Diller
Mandarin (resmi), Min Nan, Hakka lehçeleri, yaklaşık 16 yerli dil
Dini İnanışlar
Budist: %35.3
Taoist: %33.2
Hristiyan: %3.9
Halk dini (Konfüçyüsçülük dahil): yaklaşık %10
Dini İnancı Olmayan veya belirtilmemiş: %18.2
Nüfus, Yaş Yapısı, 2022: World Bank
Etnik Gruplar, Konuşulan Diller, Dini İnanışlar: CIA Factbook
Ülke Geçmişi ve Yönetim Şekli
Ülke Geçmişi
Çin 1985 yılındaki askeri başarısızlığı nedeniyle Tayvan'ı Japonya'ya teslim etmek zorunda kalmıştır. Tayvan II. Dünya Savaşından sonra ilk sahibi olan Çin'e teslim edilmiştir. Ana karada 1949 yılında Komünizmin başarısının ardından 2 milyona yakın Milliyetçi Tayvan'a kaçmış ve kendi devletlerini kurmuşlardır. 50 yıl kadar bir süren yönetim otoritesi yavaş yavaş demokratikleşmiş ve yerli nüfus ile bir birliktelik oluşmuştur. 2000 yılında Tayvan ilk barış güç transferini Milliyetçi Partiden, Demokratik Partiye geçerek vermiştir. Bu dönemde ada zenginleşmiş ve Doğu Asya'nın ekonomik kaplanı olmuştur. Gelecekte de Tayvan ve Çin arasındaki ilişki önem arz edecektir. Buna ilaveten gelecekte nihai birleşme ve ülke içindeki politik ve ekonomik reformlar da önemli rol oynayacaktır.
Yönetim Şekli
Yarı Başkanlık, Cumhuriyet
Yönetim Bölgeleri
Merkez ada, Tayvan'a ilaveten sayısız küçük adaları ve Çin'in Fujian Bölgesini de içermektedir. 13 İdari Bölgesi, 3 şehri ve 6 özel belediyesi bulunmaktadır.
İdari Bölgeleri: Changhua, Chiayi, Hsinchu, Hualien, Kinmen, Lienchiang, Miaoli, Nantou, Penghu, Pingtung, Taitung, Yilan, Yunlin
Şehirleri: Chiayi, Hsinchu, Keelung
Özel Belediyeleri: Kaohsiung (şehir), Yeni Taipei (şehir), Taichung (şehir), Tainan (şehir), Taipei (şehir), Taoyuan (şehir)
Başlıca Şehirleri: Taoyuan, Taichung, Tainan, Kaohsiung
Coğrafi Özellikleri
Coğrafi Konumu
Tayvan, Doğu Asya'da, Çin Halk Cumhuriyeti'nin doğu kıyısında bulunan bir adadır. Tayvan Boğazı ile Çin ana karasından ayrılır. Kuzeyde Doğu Çin Denizi, doğuda Filipin Denizi ve güneyde Güney Çin Denizi ile çevrilidir.
İklimi
Tayvan ılıman bir subtropikal iklim ile tropikal iklim arasında değişir. Kuzey bölgeleri ılıman subtropikal iklim özellikleri gösterirken, güneyde tropikal iklim hakimdir. Ada genelinde yazlar sıcak ve nemli, kışlar ise nispeten ılık ve kuru geçer. Tayvan, Haziran ile Ekim ayları arasında tayfun sezonunu da yaşar, bu dönemde şiddetli yağışlar ve fırtınalar görülebilir.
Komşuları
Tayvan'ın doğrudan kara sınırı olmamakla birlikte, çevresindeki denizler aracılığıyla birkaç ülkeyle yakın komşuluk ilişkileri vardır:
Çin Halk Cumhuriyeti: Batıda, Tayvan Boğazı ile ayrılan en önemli komşusu.
Japonya: Kuzeyde, özellikle Ryukyu Adaları (Okinawa dahil) üzerinden deniz yoluyla yakın komşudur.
Filipinler: Güneyde, Bashi Kanalı aracılığıyla Tayvan'a oldukça yakındır.
Kültürel Değerleri
Tayvan, hem geleneksel Çin kültürünün etkilerini hem de yerel yerli halkların ve diğer etnik grupların katkılarını bünyesinde barındırır. Bu kültürel çeşitlilik, adanın sanatından, gastronomisine, dini inanışlarına ve sosyal adetlerine kadar yaşamın her alanında kendini gösterir.
Tayvan'da aile, bireyin sosyal yapısının temelidir ve geniş aile bağları büyük önem taşır. Geleneksel Konfüçyüs değerleri, yaşlılara saygı ve aile içi uyumun korunmasını vurgular. Aile üyeleri arasındaki dayanışma, Tayvan toplumunun temel taşlarından biridir.
Tayvan mutfağı, çeşitlilik ve lezzet açısından zengindir. Sokak lezzetleri ve gece pazarları, Tayvan'ın gastronomik manzarasının vazgeçilmez bir parçasıdır. "Bubble tea" (incirli çay) gibi içecekler ve "beef noodle soup" (sığır etli erişte çorbası) gibi yemekler, uluslararası üne kavuşmuştur. Tayvanlılar, yemeklerini paylaşmayı ve bir araya gelmeyi sevdikleri için, yemek, toplumsal ilişkilerin pekiştirilmesinde önemli bir rol oynar.
Tayvan, Budizm, Taoizm, Konfüçyüsçülük ve Hristiyanlık gibi çeşitli dini inançlara ev sahipliği yapar. Ayrıca, adanın yerli halklarının kendi dini ritüelleri ve inançları da bulunmaktadır. Bu dini çeşitlilik, tapınak ziyaretleri, festival ve törenlerle kutlanır, Tayvan'ın manevi hayatının zenginliğini ortaya koyar.
Tayvan, yıl boyunca çeşitli geleneksel ve modern festivallerle canlı bir kutlama takvimine sahiptir. Ay Takvimi'ne göre kutlanan Çin Yeni Yılı, Fener Festivali ve Orta Sonbahar Festivali gibi geleneksel Çin festivalleri, Tayvan'ın kültürel takviminin önemli parçalarıdır. Bu kutlamalar, topluluğun bir araya gelmesi ve geleneklerin nesilden nesile aktarılması için fırsatlar sunar.
Tayvan, geleneksel el sanatları, çağdaş sanat ve yerli sanat formlarının bir arada bulunduğu zengin bir sanat manzarasına sahiptir. Ahşap oymacılığı, bambu işçiliği, seramik ve kaligrafi, Tayvan'ın zanaat geleneğinin parçalarıdır. Ayrıca, Tayvan'ın çağdaş sanat sahnesi de, uluslararası alanda tanınan sanatçılar ve yenilikçi sanat eserleriyle dinamiktir.
Tayvan, çevre koruma ve sürdürülebilir kalkınmaya büyük önem veren bir toplumdur. Yeşil alanların korunması, atık yönetimi ve yenilenebilir enerji kullanımı, Tayvan'ın çevre politikalarının temelini oluşturur.
İş Kültürü
Tayvan iş kültürü, Konfüçyüsçü değerlere, güçlü aile bağlarına ve topluluk duygusuna dayanan derin kültürel mirasından etkilenir. Tayvan iş dünyası, ilişkilere, hiyerarşiye ve yüz kavramına büyük önem verir. Tayvan'a özgü kültürel kavramlar, iş etiketi ve karar alma süreçlerinde merkezi bir rol oynar.
"Guanxi" (關係), Tayvan iş kültürünün temel taşlarından biridir. İş başarısı, genellikle güçlü kişisel ilişkiler ve geniş bir ağ kurma yeteneğine bağlıdır. İş ilişkileri sıklıkla uzun vadeli bağlılık ve karşılıklı yarar üzerine kurulur. Güanşi, iş fırsatlarını, müzakereleri ve ortaklıkları kolaylaştırmada kritik bir unsurdur.
Tayvan iş dünyası, belirgin bir hiyerarşiye sahiptir. Yaş ve pozisyon, saygı düzeyini belirlemede önemli faktörlerdir. Yöneticilere açık bir saygı gösterilir ve genellikle karar alma süreçlerinde merkezi bir rol oynarlar. Çalışanlar, üstlerine karşı saygılı ve itaatkâr olma eğilimindedir.
"Yüz (İtibar)", Tayvan'da hem bireysel hem de kurumsal prestiji ifade eder. Bir kişinin veya şirketin yüzünü korumak, iş ilişkilerinde son derece önemlidir. Eleştiriler nazikçe ve özelde ifade edilir, böylece kamusal alanda yüz kaybı önlenir.
Tayvanlılar, güçlü bir çalışma ahlakına sahiptir ve işlerine derin bir bağlılık gösterirler. Uzun çalışma saatleri yaygındır ve çalışanlar, şirket hedefleri doğrultusunda sıkı çalışmayı ve takım çalışmasını benimserler.
Tayvan'da, iş ve sosyal yaşam sıklıkla iç içe geçer. İş yemekleri ve toplantılar, ilişkileri geliştirmek ve güanşi ağını genişletmek için önemli fırsatlar olarak görülür. Sosyal etkinlikler, çalışanlar ve yöneticiler arasındaki bağları güçlendirir ve iş ilişkilerini derinleştirir.
Pratik Bilgiler
İlk İsim ve Ünvan
Profesyonel ünvanların kullanımı, saygının bir göstergesidir. "President" veya "Professor" gibi unvanlar sıklıkla kullanılır ve sivil hizmetkarlar da unvanlarını ön planda tutarlar.
"Mr", "Mrs" veya "Miss" unvanları, unvanı olmayan kişilere hitap ederken kullanılır ve bunların arkasına soyadı eklenmelidir.
Çinli bireyler genellikle aile ismi, nesil ismi ve kendilerine verilen isimden oluşan bir isim yapısına sahiptir. Nesil ve verilen isim arasında kısa çizgi kullanılır.
Çinli kadınlar genellikle evlendikten sonra kocalarının soyadını almaz ve kızlık soyadlarını kullanmaya devam ederler.
Birçok Çinli, iletişimi kolaylaştırmak için Batılılarla iletişim kurarken ilk isimlerini kullanmayı tercih eder.
İş Görüşmeleri
Tayvan'da kartvizitler iş dünyasının ayrılmaz bir parçasıdır; her zaman yanınızda yeterli sayıda kartvizit bulundurun, çünkü bu kartvizitler profesyonel statünüzü ve iş pozisyonunuzu yansıtır. Saygılı bir alışveriş süreci profesyonellik göstergesidir.
Kartvizit verirken ve alırken her iki elinizi kullanın, kartı dikkatlice inceleyin ve saygılı bir şekilde muhafaza edin. Doğrudan cüzdana koymaktan kaçının, bu hareket saygısızlık olarak algılanabilir.
İş ilişkileri güvene dayalıdır ve zamanla gelişir. İlk toplantılar genellikle tanışma amaçlıdır ve Tayvan'da iş görüşmeleri uzun saatler sürebilir.
Pazarlık, Tayvan iş kültüründe önemli bir yere sahiptir. Tayvanlı iş insanları akıllıca pazarlık yapar, bu nedenle müzakerelere hazır olun.
Tayvanlılar genellikle soyadıyla hitap edilir, kartvizit alındığında kişinin adı ve unvanına dikkat edilmesi gerekir. Batılı isimler kullanılmış olabilir, bu yüzden iletişimde esnek olun.
İletişim
Toplantılar genellikle samimi bir atmosferde başlar ve "small talk" ile kısa konuşmalar yapılır.
Yemek sırasındaki sohbetler çoğunlukla yemeğe yapılan övgülerle doludur; maaş veya maliyet gibi doğrudan sorulara karşı hazırlıklı olun ve gerektiğinde diplomatik cevaplar verin.
Bazı Çince kelimeleri ve ifadeleri öğrenmek, çabalarınızın takdir edilmesini sağlar.
Tayvanlıların Amerikan beysboluna olan ilgisi dikkate değerdir ve bu konu hakkında sohbet edilebilir.
Aile konusu, Tayvan iş kültüründe pozitif bir iletişim konusu olarak kabul edilir ve aile değerlerini öne çıkarmak iyi algılanır.
Sürekli övgü alıyorsanız, alçakgönüllülük göstermek ve fazla övgüyü kabul etmemek yerine teşekkür etmek uygun olur.
Hediye Verme
Tayvan iş kültüründe hediye değişimi çok popüler bir harekettir. Hediye alırken farklı hediyelerden seçilmesi beklenir, böylece beklenmedik bir hediye sunulduğunda karşılaşılacak güç durumlar önlenir.
İlk toplantı sırasında hediyenizi sunabilirsiniz ve hediyenizin yanınızda olması faydalı olabilir, böylece hemen değiştirme imkanını sağlayabilirsiniz.
İlk toplantıda verilebilecek hediyeler içerisinde şirketinizin logosunu içeren hediyelere özen gösterilmelidir. Tayvan'da imal edilmiş bir hediyeyi götürmekten kaçınılmalıdır.
Çin iş kültüründe bir hediye alınmadan önce üç kez reddedilmesi bir adettir, bu adet aç gözlülük olmadığının bir göstergesidir. Hediyeniz kabul edildiğinde memnuniyetinizi ifade edin. Hediyeler çift elle kabul edilmeli ve veren kişinin önünde açılmamalıdır. Bu, hediye alıcısının utangaçlık yaşamamasını sağlar. Ayrıca, hediyeye aynı değerde bir karşılık verilmesi gelenektir.
Tayvanlılar hediye verme konusunda cömerttirler, bu yüzden hazırlıklı olunması önemlidir. Ayrıca, ekonomik açıdan fazla yük bindirmeyecek hediyeler seçmeye dikkat edilmelidir.
İş Kıyafeti
Profesyonel ve sade giyim tercih edilir; kırmızı, beyaz ve siyah renklerden kaçınılması önerilir.
Erkekler için koyu renkli, muhafazakâr takım elbise ve kravat uygun, toplantılarda ceket çıkarmak teklif edilirse kabul edilebilir.
Kadınlar muhafazakâr etek, bluz veya elbiseler giymeli; sade giyim önemli, açık kıyafetler olumsuz algılanabilir.
Mayıs-Ekim arası sıcak mevsimde hafif kıyafetler ve şemsiye önerilir; günlük kıyafetler sade olmalı.
Randevu
Tayvan ziyaretleri için en uygun zamanlar Nisan ve Eylül aylarıdır. Ocak ve Mart, tatil sezonları olduğu için iş ziyaretleri için uygun değildir.
Çalışma saatleri genellikle hafta içi 8:30-17:00, Cumartesi ise yarım gün şeklindedir. Devlet daireleri sabah 8:30'dan akşam 17:30'a kadar, öğle arası ile birlikte hizmet vermektedir.
Bazı Tayvanlı iş insanları için öğle sonrası 13:30-14:00 arası şekerleme zamanıdır; bu sebeple bu saatlerde randevu ayarlanmamalıdır.
İş kültürünün bir parçası olarak barlarda ve gece kulüplerinde geç saatlere kadar vakit geçirme alışkanlığı vardır; bu nedenle sabahın erken saatlerinde randevu planlamamak daha iyidir.
Tayvan'da iş kültüründe zamanlamaya rahat bir yaklaşım hakimdir; ziyaretçilerden zamanında olmaları beklenir, ancak yerel iş ortaklarının geç kalmaları durumunda anlayışlı olunmalıdır.
Taipei'deki trafik yoğunluğu nedeniyle, toplantı yerine ulaşım süresi uzun olabilir; 10 dakikadan fazla gecikeceğinizi öngörüyorsanız, karşı tarafa bu durumu önceden bildirmeniz önemlidir.
Ekonomik Göstergeleri
Göstergeleri
IMF, 2023
Gayri Safhi Yurt İçi Hasıla
756 milyar $
GSYİH Büyüme Oranı
%1.4
Kişi Başına Düşen Milli Gelir
32,444 $
Tarım Ürünleri
Pirinç, sebzeler, domuz eti, tavuk, lahana, şeker kamışı, süt, yumurta, tropik meyveler, ananas (2022)
not: tonaj bazında ilk on tarım ürünü
Ürünleri ve Kaynakları
Sanayi Ürünleri
Elektronik, iletişim ve bilgi teknolojisi ürünleri, petrol rafinerisi, kimyasallar, tekstil, demir çelik, makine, çimento, gıda işleme, taşıtlar, tüketici ürünleri, ilaç
Doğal Kaynakları
Küçük kömür, doğal gaz, kireçtaşı, mermer, asbest, ekilebilir arazi yatakları
İhracatı
Trademap, 2022
Toplam İhracatı
478.2 milyar $
Dünya Payı
%1.9
Dünya Sıralaması
17
İhracat Yaptığı Başlıca Ülkeler
Milyar $
Payı %
Çin Halk Cumhuriyeti
120.7
25.2
Amerika Birleşik Devletleri
74.9
15.7
Hong Kong
64.4
13.5
Japonya
33.6
7
Singapur
29.4
6.2
İthalatı
Trademap, 2022
Toplam İthalatı
437,3 milyar $
Dünya Payı
%1.7
Dünya Sıralaması
17
İthalat Yaptığı Başlıca Ülkeler
Milyar $
Payı %
Çin Halk Cumhuriyeti
83.7
19.1
Japonya
54.4
12.5
Amerika Birleşik Devletleri
45.7
10.5
Güney Kore
34.1
7.8
Avustralya
24.7
5.7
Önemli Göstergeleri
Hofstede Kültür Boyutları
Güç Mesafe Endeksi (PDI)
Tayvan'ın Güç Mesafe Endeksi'nde nispeten yüksek (58) bir puan alması, onu hiyerarşik bir toplum olarak kabul etmemizi sağlar. Bu durum, insanların toplumdaki yerlerini ve hiyerarşik düzeni sorgulamadan kabul ettikleri anlamına gelir. Bir organizasyondaki hiyerarşi, içsel eşitsizlikleri yansıtır; merkezi bir otoriteye sahiptir ve astların ne yapmaları gerektiği ve ideal patronun yardımsever ve otokrat bir yapıda olması beklenir.
Daha fazla bilgiye ulaşmak için Hofstede Kültür Boyutları yazımıza göz atabilirsiniz.
KOF Küreselleşme Endeksi
Tayvan, KOF küreselleşme endeksinde yer almamakla birlikte, yüksek teknoloji sektöründeki gücü ve Asya ile dünya pazarları arasındaki ticaret bağlantıları sayesinde gayriresmi bir küresel oyuncu olarak kabul edilmektedir.
KOF Küreselleşme Endeks verileri 2023 yılına aittir, ve KOF Swiss Economic Institute web sitesinden alınmıştır.
Daha fazla bilgiye ulaşmak için Küreselleşme ve Kültür blog yazımıza göz atabilirsiniz.
Diğer Göstergeler
Yolsuzluk Algı Endeksi
Corruption Perceptions Index
(CPI)
Dünya Sıralaması
28
İnsani Gelişim Endeksi
Human Development Index
(HDI)
Dünya Sıralaması
-
İçindekiler
Küresel İnovasyon Endeksi
Global Innovation Index
(GII)
Dünya Sıralaması
-
İş Yapma Kolaylığı Endeksi
Ease of Doing Business Index
(EODB)
Dünya Sıralaması
15
Yolsuzluk Algı Endeksi (CPI), 2023: Transparency.org
İnsani Gelişme Endeksi (HDI), 2024: United Nations Human Development Reports
Küresel İnovasyon Endeksi (GII), 2023: WIPO
İş Yapma Kolaylığı Endeksi (EODB), 2019: The World Bank